Wij maken de tussenbalans op. 

Na drieënhalf jaar in de huidige collegeperiode is het ook tijd om voorzichtig de balans op te gaan maken.  

De samenleving zou meer voorop komen te staan. Er zouden raadsvoorstellen komen met meerdere keuzemogelijkheden zodat de raad ook zelf inhoudelijker kon discussiëren en keuzes kon maken. We startten met een raadswerkprogramma en nog niet afgeronde harmonisaties zouden verder vorm krijgen. Hoe staat het er eigenlijk onderaan de streep zo vlak voor het eindrapport voor? In hoeverre gaat de wijsheid van Swift op? 

Het tien minutengesprek 

Misschien is het tijd voor een goed tien minutengesprek. Wij zijn benieuwd naar de reactie van het college. 

Dit college startte met een financieel prima uitgangspositie. Een rekeningresultaat dat voldoende mogelijkheden bood om voortvarend aan de slag te gaan met kleinere wensen en een meerjarig sluitende begroting. Dat lag er niet zomaar, ze waren het gevolg van keuzes en bezuinigingen die nodig waren na de herindeling. 

Een rondje langs wat dorpen en wijken. 

Het scholenprogramma werd verder uitgevoerd. En door het indienen van wijzigingen op besluiten door de ChristenUnie was het mogelijk om sportvoorzieningen te realiseren bij de scholen in Muntendam en Kropswolde-Meerwijck.  

De Leine kreeg duidelijkheid, maar het zette vervolgens andere ontwikkelingen rondom recreatie in het Zuidlaardermeergebied voor een belangrijk gedeelte echt volledig op slot. Daarvoor was al jaren gewaarschuwd maar in de ogen van politieke opportunisten was er alleen maar sprake van een win-win-win situatie. Om het allemaal wat te kunnen verkopen werd er een duur onderzoek door een extern bureau opgezet. Ginder heeft geleverd, maar met de opbrengsten daarvan doet het college naar ons idee nog weinig. Wat is er tot nu toe gedaan met de aanbevelingen en wat is daarvan in de verschillende parken te zien? Wij zien het als een gemiste kans omdat de Economische agenda van Nij Begun recreatie als een van de speerpunten zal hanteren. 

Harkstede. 

En de burger centraal resulteerde in een compleet mislukt participatietraject in Harkstede waar het vertrouwen van veel inwoners in de lokale overheid inmiddels tot beneden het nulpunt is gedaald. 

Tjuchem. 

Tjuchem dat zichzelf als dorp prima redt en voor zo’n kleine kern een bewonderenswaardig verenigingsleven heeft werd in het plan voor munitiedepots door het college toegevoegd als alternatief. Bijna het hele dorp potentieel van de kaart, maar wel met het wisselgeld dat er een afslag op de N33 zou moeten komen. Ben je wel sneller in Meedhuizen. 

Zuidbroek. 

Na de tijdelijke opvang van asielzoekers in de Europahal kreeg het dorp daarvoor een deel van de maandelijkse vergoeding toegekend. Die middelen zouden ook in het dorp moeten worden gebruikt. Ons is onduidelijk hoe er met die middelen is omgegaan. Wat heeft Zuidbroek kunnen realiseren met deze middelen? Het kan in onze beleving niet zo zijn dat we het dorpsbudget vanuit de gemeente daar tegen wegstrepen. 

Meeden. 

Meeden heeft te maken met een windpark van industriële omvang. Geluid is een probleem en dat heeft effect op de gezondheid. Inmiddels is duidelijk dat de gemeente, zoals wij altijd hebben gezegd, weldegelijk een zorgplicht heeft richting de inwoners. Na uitspraken van de Raad van State komen er onderzoeken. Het onderzoek op onderzoek doet ons weinig hoopvol zijn. Waarom wordt er niet overgegaan op het voorzorgprincipe zoals die ook is vastgelegd in Europese regelgeving? En ook hier wat gebeurt er met de middelen uit het gebiedsfonds die jaarlijks worden betaald?  

Ondertussen blijft het dorp en de omgeving van verre zichtbaar in helderwit geknipper of in een rode gloed. Ook daarover waren toch afspraken gemaakt? Wanneer wordt er overgegaan op de transpondertechniek zodat ze alleen aan gaan bij vliegbewegingen? 

Vanuit een deel van de raad van Veendam en de Staten zijn er zorgen over vervuiling van lucht, water en bodem door Nedmag. Bij de overheersende windrichting krijgt Meeden de volle laag. Hoe stelt het college zich hierin op en heeft zij net als een deel van de raad van Veendam hierover ook contact met de huisarts? 

NPG als hefboom in Hoogezand.  

En ook grote projecten zoals Hoogezand Noord komen maar moeizaam van de grond. Terwijl in dit geval geld geen probleem zou moeten zijn vanwege de inzet van NPG-middelen. Met diezelfde NPG-middelen besteden we een miljoen aan een verpauperd pand dat, inmiddels niet minder verpauperd is, maar wel onze verantwoordelijkheid. Al wordt het met wat doeken aan het oog onttrokken. Datzelfde zien we bij het stationsgebouw in Hoogezand. Waar we Aletta in stripvorm kunnen ontmoeten. Leuk, maar natuurlijk geen echte oplossing. Window dressing heet zoiets in goed Nederlands. 

Jeugdzorg bij ons geen kind van de rekening. 

Kwartier Zorg en Welzijn kreeg de zwarte piet toegespeeld, maar eigenlijk was dat naast niet eerlijk ook niet kloppend. Duidelijk is dat ook de gemeente echt betere kaders mee had moeten geven. Ons jeugdzorgtekort blijft oplopen en ook de vraag naar zwaardere jeugdzorg. En waar alle fracties met de mond belijden dat ze onze jeugd zo belangrijk vinden, een raadswerkgroep dat volop uit de startblokken kwam werd om politieke redenen als snel aan de kant gezet. 

Meten is weten. 

En als we het dan over kaders hebben. Over doelen en over verantwoorden. Over twee van de belangrijkste rollen van elk raadslid namelijk kaders stellen en controleren.  

Dan blijft de kritiek staan, en we hebben die vorige week onderschreven horen worden door de Rekenkamer, dat paragrafen inhoudelijk door elkaar lopen (acties en doelstellingen), er geen systematisch overzicht van acties is en deze in heel veel gevallen niet SMART zijn. Output en outcome lopen door elkaar. Wij zien hierin een bevestiging van onze inbreng in de afgelopen jaren. 

Verder zaten daar ook nog wel andere waardevolle suggesties in die we wellicht de komende periode mee kunnen nemen om de sturingskracht van de raad te versterken. 

Sport 

De harmonisatie van de buitensport is nog steeds niet gerealiseerd en komt als het goed is eind van dit jaar naar de gemeenteraad. Ook hier vragen we ons af waarom het zo lang moet duren. Een technische vragenronde is echt al meer dan een jaar geleden gehouden. Daarbij blijven onuitlegbare verschillen bestaan. Daarom hebben we als fractie bij de voorjaarsnota het initiatief genomen om ook in middelen te zorgen voor een oplossing. Graag horen we hoe het college hier sinds de zomer mee bezig is gegaan.  

En dan één van de pijnpunten vandaag. Het verhogen van de inkomsten door meer te gaan vragen van verenigingen die gebruik maken van sportvoorzieningen. In de eerste plaats bijzonder omdat we bij de voorjaarsnota hoorden dat er structureel 95.000 euro meer wordt opgehaald. Een verhoging van 10% om de niet geïndexeerde periode in te halen is voor de ChristenUnie niet bespreekbaar. Dat soort sprongsgewijze verhogingen geeft verengingen niet de mogelijkheid om te anticiperen. Daarnaast geeft Midden-Groningen nu per hoofd van de bevolking al weinig uit aan sport. Een verhoging vanaf 2017 volgens de consumentenprijsindex zien we ook niet zitten. Die CPI’s kunnen enorm fluctueren zoals we eerder zagen en ook die hebben in een jaar wel eens de 10% aangetikt. Komen tot het toekennen van een vast percentage per jaar lijkt ons een betere lijn. 

Dorpen en wijkenbudget 

Het college stelt voor om het dorpen en wijkenbudget weg te bezuinigen. Dat doet veel in de samenleving. Het raakt vrijwilligers die er al jaren naar tevredenheid mee werken. Bij de dorps- en wijkbezoeken die de raad de afgelopen raadsperiode bracht werd het ook steeds naar voren gebracht.  

Een vervanging door gebruik te maken van maatregel 14 uit Nij Begun zien wij niet zitten. Naar ons idee kan het niet omdat het buiten de kaders valt van het afsprakendocument. Deze middelen zijn een plus op de versterking en moeten ten goede komen aan de dorpen die veel overlast hebben van de versterkingsopgave.  

Wij komen hiertoe ook met een amendement en hebben een begeleidend schrijven bij dit amendement. 

Alternatieven. 

Als ChristenUnie hebben we echt wel serieus gekeken in de begroting naar mogelijkheden voor alternatieve bezuinigingsmaatregelen. Maar in de begroting wordt vooral ingegaan op de afwijkingen. En als u met mij meekijkt naar pagina 189/190, dan ziet u daar het meest uitgebreide overzicht van lasten en baten per taakveld. Als we sec kijken naar het verschil in inkomsten en uitgaven, dan springen de taakvelden 'overhead', 'jeugdhulp Ambulant regionaal' en 'WSW en beschut werk' eruit. Maar verder ontbreekt in ieder geval bij onze fractie dieper inzicht zodat we geen specifieke bezuinigingsvoorstellen kunnen doen. 

Dan rest ons als enige alternatief, onze algemene reserve als dekkingsvoorstel in te zetten. Gezien de huidige staat van financiën vinden we dat acceptabel. Waarbij we ons wel realiseren dat we moeten oppassen dat de tijd niet met ons wegloopt. Een verdere verdieping van de bezuinigingsdiscussie lijkt ons aan de orde direct na de verkiezingen, en moet misschien ook wel een thema van de verkiezingen worden.