Want we leven in een bijzondere tijd. Een oorlog op het Europese continent, wantrouwen tegen de overheid, een markt die oververhit is geraakt met als gevolg gestegen prijzen en onzekerheden voor veel inwoners in Midden-Groningen. De simpele vraag hoe ga ik mijn rekeningen betalen en hoe red ik het einde van de maand.

 Het gevolg daarvan is groot en ook het college geeft dat in de begroting aan wanneer ze aangeeft: “We beseffen dat dit tot gevoelens van onzekerheid en stress kan leiden. Steeds meer mensen komen lastig rond en maken zich zorgen over de toekomst. Hoewel we niet alle effecten en gevolgen (direct) kunnen oplossen of wegnemen, helpen we waar mogelijk. In onze aanpak staat de inwoner immers centraal.”

Dat vraagt wat onze fractie betreft wel om een verduidelijking.

Waar helpen we?

Wat doen we?

Wie bereiken we ermee?

Wat is daarvan het effect?

Deze vragen zijn belangrijk omdat er ook moties en een amendement zijn op dit onderwerp. We willen een goed beeld hebben bij wat we al doen, maar ook realistisch zijn in de grenzen die we daarin hebben. Politiek gaat over het maken van keuzes en bij alle verschillen die we kunnen benadrukken zien wij vooral het belang van het benadrukken van de overeenkomsten om op die manier het beste te zoeken voor de samenleving en daarmee de inwoners van Midden-Groningen.

Samenwerken.

En dat doen we niet alleen maar samen met andere gemeenten. Bijvoorbeeld in het Nationaal Programma Groningen. We maken ons zorgen over de nieuwe koers die naar het oordeel van de ChristenUnie voorbijgaat aan het doel van het NPG namelijk het zijn van een plus op de versterking. We vinden het belangrijk dat de plannen bijdragen aan de doelstelling die we hebben namelijk het vergroten van de brede welvaartsdoelen. Omdat deze doelen pas effect hebben en meetbaar zijn op de langere termijn zien we in de beoordelingswijze van de plannen en de doorlooptijden die ze hebben een probleem. Uiteindelijk moet het gaan om herstel van vertrouwen en dat is een opgave die niet gemakkelijk is. De bestuurlijke spaghetti en het woud uit uitvoeringsinstanties dragen er niet aan bij en hoewel de parlementaire enquêtecommissie haar eindverslag nog niet heeft gepubliceerd is al wel duidelijk dat waar het om Groningen ging de belangen van de aandeelhouders en de schatkist belangrijker waren dan de veiligheid van Groningers.

Samenwerken in VGG verband is ook goed, maar we vragen ons wel eens af in hoeverre we daarmee echt een vuist maken. Bij de bespreking van de voorjaarsnota opperden we als ChristenUnie de deelname aan de R8. Gemeenten die na een herindeling te maken hebben met een stedelijk deel en een groter plattelandsgebied. Hoe staat het hier nu mee en wat hebben de contacten opgeleverd?

Muntendam ligt aan het voeteneinde.

Als we kijken naar de investeringen in de gemeente dan zien we dat we onze scholen voldoen aan de eigentijdse eisen. Bijna overal want we zien dat we in Muntendam niet verder komen dan de tekentafel en blijven hangen in eindeloos overleg. Dat frustreert en we begrijpen de gevoelens van onmacht vanuit de medezeggenschapsraden van de scholen in Muntendam dan ook goed. Toezeggingen zijn niet nagekomen en door opnieuw te kijken naar de plannen lopen we mogelijk ook risico’s. Er zijn namelijk middelen toegezegd waarvan we verwachten dat die samenhangen met het totaalplan. Daar los onderdelen uithalen buiten het gebied van het vlekkenplan kan gevolgen hebben.

We willen graag een duidelijk overzicht van de risico’s en een totaaloverzicht van al toegezegde externe financiering van planonderdelen. En zijn ook benieuwd of er inmiddels termijnen zijn verstreken.

De keuze of het Kindcentrum wel of niet in het centrum komt, heeft invloed op alle andere onderdelen; op het dorpshuis, de bouw van nieuwe woningen en de invulling van het oude gemeentehuis. Dat gaan we allemaal onderzoeken. Een belangrijk uitgangspunt van de plannen is dat het dorpshuis met haar maatschappelijke en sociale functie blijft bestaan.

Waarbij de vraag opkomt hoe we dat moeten zien in het licht van zorgwekkende signalen over de wijze van omgang vanuit de gemeente met ‘De Menterne’.

Het wordt echt tijd dat we gaan investeren in Muntendam. Het is een van de grotere kernen in onze gemeente en we begrijpen goed dat inwoners daar vaak denken dat ze aan het voeteneinde liggen.

De Regionale Energie Strategie.

Dat we van het gas af moeten was voor Groningers die regelmatig nieuwe scheuren ontdekken in hun huis geen vraag meer. Door de inmiddels enorm gestegen marktprijzen lijkt alles nu meer in een stroomversnelling te komen en krijgt duurzame energie meer de wind in de zeilen. Maar het is juist die wind waar het gaat knellen. Want hoewel we volgens ons heel duidelijk zijn geweest over windparken en het niet meer beschikbaar hebben of afgeven van zoekgebieden blijft er onrust. Onrust die wordt veroorzaakt door marktpartijen die door blijven drukken. Het college geeft aan bij te stellen maar maakt dat weinig concreter dan kijken dat het niet op landbouwgronden komt.

Je vraagt je sowieso af waarom een fatsoenlijke landbouwvisie zo lang duurt. We zijn straks met alle aangekondigde plannen ver voorbij de eerste helft van deze collegeperiode. En we leggen het nu wel erg makkelijk bij de provincie neer. 

Concreet de vraag wat er wordt bijgesteld en wat het effect is op ons aanbod in de RES. Maar ook antwoord op de vraag waarom we met, nota bene een boerenpartij in het college niet meer regie nemen. We kunnen ons niet voorstellen dat dit kroonjuweel van de BBP afhankelijk wordt gemaakt van het Martinikerkhof. Of is dit alvast bedoelt om ingedekt te zijn en straks te kunnen vingerwijzen?

Zet het college de (achter)deur toch open voor windparken?

Maar inmiddels vragen we ons als fractie ook af hoe hard die uitspraken over wind- en zonneparken is wanneer we in de begroting lezen: “Onze gemeente heeft een vastgestelde visie over het waar en hoe we ruimte bieden aan duurzame energieprojecten. In de toekomst is meer duurzame energie op land nodig. Dit betekent dat we moeten bedenken waar we dergelijke parken willen toestaan en hoe ze passen in de omgeving. Hierbij willen we ons landschap niet (te zeer) aantasten. Negatieve effecten, bijvoorbeeld geluidsoverlast, van duurzame energieprojecten spelen hier ook een rol bij.” (Pagina 86)

Met welke redenen nemen we dat zo in de begroting op terwijl dit haaks lijkt te staan op het collegeakkoord en de eerdere uitspraken van de gemeenteraad. Graag een duidelijk antwoord op deze vragen. We weten dat het effect op onze inwoners in Meeden en directe omgeving groot is en nu lijken we de achterdeur toch van het slot te halen. Voor onze fractie is dat een no go. Wij pleiten voor het hanteren van de zonneladder en het innoveren van andere vormen die minder effect hebben op landschap en omwonenden.

Zet Midden-Groningen op de kaart!

We hebben in Midden-Groningen te maken met een mooi cultuurlandschap. Afwisseling van water, cultuurhistorisch erfgoed zoals molens, boerderijen, kerken, landgoederen en industrieel erfgoed en weidse vergezichten. Rust en ruimte die voor ons vanzelfsprekend zijn geworden. We mogen wel trotser zijn op wat we in huis hebben. We begrijpen dan ook de zorgen die een aantal weken geleden werden geuit in een brief vanuit de toeristische ondernemers. Een groot deel van het budget gaat op aan ambtelijke ondersteuning en niet naar gerichte promotie. We delen de zorgen en zouden graag zien dat er, zeker met ontwikkelingen die er komen door inzet vanuit het lokale en regionale NPG-programma, meer wordt gedaan aan het benadrukken van al het moois dat Midden-Groningen te bieden heeft. Omdat we vanwege corona niet of minder naar het buitenland konden zijn we juist ons eigen land meer gaan waarderen.

Wat gaat het college doen met de opmerkingen vanuit de toeristische ondernemers en welke doelstelling heeft ze voor het nog beter op de kaart zetten van Midden-Groningen?

Schoon, heel en veilig.

Wonen in een leefomgeving die er netjes en verzorgd uitziet heeft een positief effect op het ervaren woongenot. Verrommelde hoekjes worden al snel nog rommeliger wanneer er sprake is van slecht onderhoud. De komende jaren is er gelukkig meer budget voor het onderhoud van het openbare groen. Omdat ook inwoners daar zelf een rol in hebben vinden we het belangrijk we faciliteren waar dat kan. We zien in sommige dorpen mooie voorbeelden van opruimacties. Helaas zien we ook dat er nog veel in onze buitengebieden wordt gestort. De opruimkosten daarvan zijn hoog. Ook bij ondergrondse containers is bijplaatsen een probleem. Handhaven is lastig en heeft natuurlijk ook een kostenplaatje. Eerder wezen we al op de positieve effecten in andere gemeenten wanneer er de mogelijkheid wordt geboden om eenmalig kosteloos grofvuil aan te bieden. Bij de voorjaarsnota kondigden we al aan hiervoor mogelijk met een motie te komen. De suggestie om na een jaar te evalueren hebben we overgenomen. Het zou goed kunnen passen in de evaluatie van het afvalbeleid.

(Motie 1 en 2)

Aandachtspunt in de leefomgeving is voor ons ook het onderhoud van speeltoestellen en speelplekken. We zien dat dit nu niet altijd voldoet aan de veiligheidsnormen. Vermolmd hout, uitstekende scherpe delen, medegebruik door huisdieren en wat ze achterlaten en niet in de laatste plaats glasscherven. Wanneer is er een goede inventarisatie van deze plekken beschikbaar en wat gaan we in de tussentijd doen aan de echt gevaarlijke situaties?

Jongeren en hun toekomst.

Gelukkig groeien veel van onze jongeren op een goede en evenwichtige manier op. Toch zien we dat we sterker dan de landelijke trend laat zien weer meer gebruik moeten maken van jeugdzorg en jeugdzorgvoorzieningen. In Midden-Groningen heeft 16% van de jongeren hier mee te maken. Na jaren van daling een nieuwe stijging en dat roept wel vragen op. Want we hebben enorm geïnvesteerd in de preventie. Veel trajecten uitgerold en ingezet op het versterken van de keten. Toch neemt het schoolverzuim toe en verlaten jongeren meer dan landelijk het onderwijs vroegtijdig. Het effectief meten van onze inzet is dus meer dan ooit belangrijk.

De rekenkamer gaf daartoe een aantal waardevolle handreikingen. We zien in deze begroting niet terug wat er concreet mee is gedaan. Omdat we zowel bij de vaststelling van het advies als bij de voorjaarsnota hebben benadrukt is de opname van jeugd in een ontvlochten programma. Deze raadsuitspraak wordt door het college genegeerd. Omdat de gemeenteraad het hoogste orgaan is, is dit een politieke doodzonde. We willen dan ook dat alsnog gevolg wordt gegeven aan de wens van de gemeenteraad in aansluiting op het advies van de rekenkamer en verwachten een gemotiveerd antwoord op de vraag waarom dit nu niet is gebeurd.

Afsluitend.

We zien dat in de begroting minder dan eerder een duidelijke indeling wordt gehanteerd van de beroemde WWW-vragen. Wat willen we bereiken, wat mag het kosten en wat zijn de indicatoren. Een heel aantal indicatoren in deze begroting leent zich ook niet voor een effectieve meetbaarheid van de doelen. Omdat de voorjaarsnota nog beleidsarm was hadden we gehoopt dit nu meer aan te treffen. We zien dan ook graag dat de auditcommissie dit meeneemt in haar overleggen. Dat voorkomt veel technische besprekingen in commissie- en raadsvergaderingen.

Voorzitter. Voor alles is er een uur en voor alles een tijd. Wat de ChristenUnie betreft is het tijd om aan de slag te gaan. Samen als raad- en gemeentelijke organisatie. Om het goede te doen voor onze inwoners. Zeker in deze lastige en voor velen van hen zware tijden.

We wensen iedereen daarbij Gods zegen.