Tien raadsfracties richten zich in brief tot Groninger collega's
woensdag 29 september 2021 21:00 Tien van de elf fracties, -alleen Leefbaar Midden-Groningen onbreekt-, hebben zich gericht tot de gemeenteraad van Groningen. Zij vragen uitdrukkelijk kritisch te kijken naar het plan Skaeve Huse. Dit plan is strijdig met de eigen leidraad en voldoet op een aantal wezenlijke punten niet aan het concept van Skaeve Huse.
Geachte leden van de gemeenteraad van Groningen.
Hierbij richten wij ons als volksvertegenwoordigers van Midden-Groningen tot u.
Uw raad wordt gevraagd om een besluit te nemen over het vervolgtraject voor de komst van een woonvorm volgens de principes van Skaeve Huse aan de Hoofdweg, voormalig nummer 143A, in Harkstede GN.
Grenzeloos Gunnen.
In de eindrapportage ‘Grenzeloos Gunnen’ van de commissie onder leiding van de heer Jansen is de bestuurlijke toekomst van de provincie Groningen geschetst. Een van de opdrachten was het aantal gemeenschappelijke regelingen fors terug te brengen om daarmee de controlerende taak van gemeenteraden te versterken. Een van die gemeenschappelijke regelingen betrof de GR Meerstad. In deze GR werkten de gemeenten Groningen en Slochteren samen. Om te komen tot een goede overgang is besloten om het Meerstadgebied per 1 januari 2017 via een grenscorrectie over te dragen naar de gemeente Groningen.
In een overdrachtsdocument zijn afspraken gemaakt. Inmiddels kunnen we constateren dat de inwoners van de voormalige gemeente Slochteren geconfronteerd zijn met een aantal ruimtelijke plannen die hun woonomgeving in grote mate beïnvloeden of gaan beïnvloeden.
Naast plannen voor een hyperloop, een grootschalig zonnepark in de Lagelandsterpolder, windmolens bij Roodehaan is Skaeve Huse een nieuw project dat in de achtertuin van de buurgemeente wordt geplaatst.
Grenzeloos Gunnen ging ook over de bestuursstijl. We zien dat er betrekkelijk weinig woorden worden besteed aan de bezwaren die door de buurgemeente Midden-Groningen zijn geuit.
Samenleving.
Uw college geeft aan te staan voor een inclusieve samenleving, waarin voor iedereen een passende plek is waar zorg en ondersteuning beschikbaar is voor mensen die dit nodig hebben.
Daarmee wordt, wellicht onbewust, een schijntegenstelling gecreëerd. Het goed willen zorgen staat niet per definitie tegenover mensen aan hun lot over willen laten en onbekommerd naar hen kijken. Laat staan geen inclusieve samenleving te willen.
Waar het hier wel wringt is de suggestie dat het hier gaat om een passende plek in de meest strikte betekenis van het woord. Namelijk de locatie waar een woonvorm volgens het principe van Skaeve Huse kan worden gerealiseerd.
Aan belangrijke locatievoorwaarden die aan een dergelijke woonvorm zijn verbonden wordt niet voldaan. Dat geldt voor het afstandscriterium ten opzichte van omringende bebouwing. Dat geldt voor de directe ligging aan een drukke verbindingsweg die voor woon-werk-school verkeer wordt gebruikt en het gebrek aan redelijke alternatieve routes. Ook de ruimtelijke inpassing is op dit moment onduidelijk. Het gaat opvallend vaak over te onderzoeken mogelijkheden. Daarnaast is de locatie voor maximaal 10 jaar te gebruiken wat eveneens een afwijkende termijn is voor het concept Skaeve Huse en zorgt voor onzekerheden bij de doelgroep. Daarnaast wijkt het af van uw eigen beleid zoals verwoord in de Leidraad realiseren voorzieningen voor kwetsbare groepen.
Informatievoorziening.
Wat opvalt in de communicatie vanuit uw college richting de gemeenteraad is dat er naast berichten in september 2020 en november 2020 geen zichtbare informatie is verstrekt over het traject. Eveneens is niet duidelijk of er, voor een onderzoek laat staan mogelijke realisatie, sprake is van een raadsbesluit. Heeft uw raad uitgesproken te willen overgaan tot een woonvorm, een woonvorm in de vorm van Skaeve Huse, of daartoe een onderzoek te wensen met daaraan gekoppeld mogelijke locaties? Kortom wat is de basis voor al genomen of te nemen besluiten? Welke kaders horen daar dan bij? In deze situatie is naar ons oordeel geen eenduidig antwoord te geven op deze vragen.
De laatste informatie over dit onderwerp is u tot aan de publicatie van het voorstel inmiddels ruim tien maanden geleden verstrekt. De impact van een besluit is groot voor de omgeving en raakt inwoners van Harkstede direct. Toch lijkt besluitvorming op korte termijn aan de orde. In hoeverre hebt u uw kaderstellende rol goed in kunnen vullen? In hoeverre vindt u het besluitvormingstraject zorgvuldig en hebt u kunnen komen tot een zorgvuldige belangenafweging?
In de ontwerpbegroting van de gemeente Groningen 2021 komt Skaeve Huse slechts éénmaal voor zonder duidelijke locatie terwijl dit wel gebeurt voor bijvoorbeeld Knikdak aan de Onnemaheerd.
De 6 B’s uit de leidraad.
Uw gemeentelijke beleid richt zich waar het gaat om de komst van realisatie van voorzieningen voor kwetsbare groepen op onder andere de 6 B’s. Een actualisatie van dit beleid is in april 2019 gevraagd. In januari 2020 is toegezegd dat deze binnen een half jaar zou volgen. Door corona is dit vertraagd zoals te lezen in een collegebrief op 24 juni 2020. Dit roept allereerst de vraag op waarom een actualisatie zoveel tijd vraagt, en ten tweede waarom effectuering van besluiten op basis van onder andere deze leidraad nu zo snel ter hand wordt genomen.
Op een aantal B’s zouden we graag nader in willen gaan.
Bruikbaar: Uw college geeft op dit onderdeel aan ‘niet helemaal ideaal’. Maar lost dit op door te wijzen op aanwezig openbaar vervoer. Daarnaast spreekt uw college van afstand tot stad. Wellicht moet stad nog even wennen aan de grote hoeveelheid platteland die er sinds de herindeling bij is gekomen. Maar Harkstede is groter dan uw deel en in het deel dat onderdeel is van Midden-Groningen zitten de voorzieningen.
Beheersbaar: Uw college is voornemens om mensen met psychiatrische en verslavingsproblematiek te huisvesten maar spreekt slechts een vermoeden uit dat er geen criminaliteit is. Daarnaast is haar onbekend of er sprake is van drugshandel. Gelet op de toekomstige bewoners lijken dit relevante zaken. Beantwoording van deze vragen is dan ook essentieel.
Beschikbaar: Uw college geeft aan dat uit overleg gebleken is dat de locatie tien jaar beschikbaar is. Dit overleg is van 11 juli 2019. Wanneer per die datum wordt gerekend is er bij realisatie nog effectief minder dan acht jaar over. Uw eigen leidraad hanteert een periode van 15 tot 20 jaar en is daar dus niet mee in overeenstemming.
Betaalbaar: Bij dit criterium speelt volgens de leidraad mee of de kosten voor verwerving en of (ver)bouw binnen het budget van de te ontwikkelen partij zijn. In dit geval is dat Lefier die als woningcorporatie optreedt. Daarnaast is de vraag of kosten passen binnen het beschikbare zorg- of subsidiebudget. Dat geldt ook voor de vraag of er aanvullende middelen te verwerven zijn.
Uw college gaat alleen in op de zorgaanbieders die geen middelen hebben, maar laat andere partijen ongenoemd. Daarnaast verlegt zij betaalbaar nu naar de mogelijkheden en financiële ruimte van gebruikers. Dat is bijzonder omdat dit een extra criterium is dat nu evenwel doorslaggevend lijkt te zijn. In de leidraad spelen toekomstige bewoners of gebruikers geen rol in het afwegingskader.
Concluderend kan worden gesteld dat de 6 B’s uit de Leidraad niet allemaal worden ingevuld op een wijze die recht doen aan de verwoordingen in de oorspronkelijke leidraad. Van een overheid, ook gemeentelijke, mag worden verwacht dat zij eenduidig is in wat zij besluit. Dit moet te toetsen zijn op vastgesteld beleid. Wanneer dit niet het geval is dan is er sprake van dreiging van willekeur.
Locatietoets.
In het traject van besluitvorming zijn in totaal zes locaties in beeld geweest voor de vestiging van een woonvorm volgens het Skaeve Huse principe. Na besluitvorming op 31 oktober 2017 valt op hoe snel er blijkbaar is afgeschaald van zes naar één specifieke locatie. Dit besluit valt in juni/juli 2018. Direct omwonenden worden evenwel veel later betrokken, namelijk pas op 27 oktober 2020.
Van de zes locaties wordt in een simpel schema een score gemaakt op de criteria.
-
Gemeentelijk eigendom.
-
Afstand tot woonbuurt.
-
Nabijheid voorzieningen.
-
Juridisch planologisch.
Op geen enkele wijze wordt (op een te controleren wijze) onderbouwd waarom andere locaties zijn afgevallen. Wat opvalt is dat er geen vooronderzoek van geschikte locaties was waarop een samenhangend rapport kon worden gebaseerd. Locaties zijn daarnaast, vanwege de gevoeligheid, indicatief weergegeven. Kortom we zullen het moeten doen met een +, 0 of –.
Per locatie worden redenen genoemd om wel of niet voor een locatie te kiezen. Dit, zonder zoals hiervoor aangegeven, duidelijk te hebben over welke locaties we het specifiek hebben. Kortom u moet varen op onvolledige en niet te verifiëren gegevens.
Uiteindelijk lijken er twee mogelijkheden over te blijven want naast de voorliggende locatie is er nog één locatie in beeld namelijk in het Noordwesten nabij De Held.
Van een college mag worden verwacht dat zij alle relevante informatie kan leveren, specifiek op locatie en dat er duidelijkheid is over de verschillende criteria en de mate waarin zij mee hebben gewogen in het voornemen van besluit en het uiteindelijke collegebesluit. Dat kan niet op een achteraf samengesteld rapport om alsnog tot samenhang te komen.
Ook over de criteria is wel iets te zeggen. Zo lijkt de afstand tot woonbuurt erg arbitrair. Onduidelijk is hoe woonbuurt is gedefinieerd.
Bij het criterium nabijheid voorzieningen geldt hetzelfde. Verderop wordt in de stukken gesproken over afstand tot de stad. De afstand tot voorzieningen in het dorp Harkstede lijken daarmee minder relevant. Dat is des te meer bijzonder te noemen omdat bewoners van Skaeve Huse logischerwijs wel gebruik zullen maken van deze voorzieningen.
Besluitvorming.
Waar het gaat om publiekrechtelijke bevoegdheden als vergunningverlening heeft de gemeente het laatste woord. Zij neemt het formele besluit om al dan niet een benodigde toestemming te verlenen. Op het moment dat er geen formele aanvraag aan de orde is, kunnen de partijen hier gezamenlijk een besluit over nemen.
Bij de besluitvorming in het geval er geen formele aanvraag aan de orde is, wordt gestreefd naar unanimiteit tussen de verschillende partijen. Eventuele geschillen in verband met deze samenwerking lossen de betrokken partijen zoveel mogelijk zelf op, eventueel met behulp van mediation. Indien dit niet lukt, zal degene die de regie heeft over het proces het besluit nemen. Hierbij zullen de argumenten van de alle partijen goed gewogen moeten worden en kan op basis hiervan besloten worden om het initiatief niet door te zetten
Naarmate de voorziening een grotere impact heeft om de omgeving, zullen eventuele bezwaren en weerstand tegen de voorziening zwaarder gaan wegen. Dat betekent dat in dat geval dat de noodzaak voor het nemen van beheersmaatregelen ter voorkoming van overlast groter is.[1]
Het afwegingskader is in tegenstelling tot de bevoegdheden minder duidelijk. We kunnen stellen dat er geen breed draagvlak is. Er leven bij de inwoners van Harkstede brede zorgen over de veiligheid. Ook de gemeente Midden-Groningen heeft u opgeroepen om deze woonvorm in de voorgestelde vorm en locatie niet door te zetten. Onduidelijk is of er is overwogen om over te gaan tot mediation. Gelet op de inspraakreacties tijdens de commissievergadering van woensdag 22 september 2021 lijkt er sprake van een ernstige vertrouwensbreuk. Argumenten die duidelijk, en naar ons oordeel terecht, zijn nu niet meegenomen in het besluit om het initiatief al dan niet door te zetten.
Ook ten aanzien van beheersmaatregelen is het voorstel niet geruststellend. Er is sprake van veel overwegen tot en kijken naar. Het is aan u om te bepalen of hiermee voldoende tegemoetgekomen is aan de voorwaarden die u in uw eigen leidraad hebt staan.
Wij vertrouwen er dan ook op dat u deze bezwaren en de vele bezwaren die vanuit de inwoners naar u zijn gezonden goed meeweegt, en het voorstel legt naast de richtlijnen van uw eigen leidraad.
Namens de raad van Midden-Groningen
