De begroting is niet sluitend omdat een deel van de bezuinigingsvoorstellen niet wordt ingevuld. Ook heeft de gemeenteraad er in ruime meerderheid voor gekozen om de OZB niet meer te verhogen dan vorig jaar afgesproken. Op initiatief van de ChristenUnie is er toen een amendement ingediend om te komen tot een verhoging van 5%. De coalitie wilde ook geen verhoging van 10% zoals voorgesteld door het college en kwam met een amendement van 7%. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een gewogen gemiddelde van de consumentenprijsindex (CPI) over een periode van 4 jaar. Dat betekent dat we de middelen uiteindelijk over een langere periode wel binnenhalen maar een soort inloopeffect hebben en extreme verhogingen dempen. De OZB steeg dus vorig jaar niet met de voorgestelde 10% maar met 5,1%.  

Van een bestuur mag worden verwacht dat ze de voorstellen van de gemeenteraad serieus neemt, haar besluiten respecteert en dus goed kijkt naar de eerder genomen besluiten.

Het college van Midden-Groningen dacht en denkt daar anders over en wil over zowel 2025 als 2026 boven op het geïndexeerde bedrag nog eens 2,4% toevoegen. De verhoging voor 2025 wordt dan 7,3% en dat vinden wij echt te veel van het goede. En daar hebben we ook een aantal inhoudelijke redenen voor. 

In de eerste plaats waren we een groot deel van de extra inkomsten kwijt aan de vele bezwaren (2330) die er binnen zijn gekomen dat was al 8,3% meer dan over 2023. Ter vergelijking in 2018 waren er dat in Midden-Groningen nog slechts 265 bezwaren. In zes jaar tijd een stijging van 741.51% is opvallend. Er moesten daarom extra mensen worden ingehuurd. Aan bureaus die de aanslag aanvechten moest ook stevig worden afgetikt. Dat leverde alles bij elkaar een nadeel van € 500.000 op.  

In Midden-Groningen was de waardeontwikkeling voor woningen met 15,8% bijzonder hoog en daarmee zijn we landelijk net niet op de eerste plaats geëindigd. Alleen de gemeente Capelle aan den IJssel bleef ons met 15,9% voor. Het effect daarvan was dat we ook weer meer binnen hebben gehaald aan OZB-inkomsten dan we eerder hadden verwacht namelijk € 425.000. 

In de tweede plaats geeft het college zelf in de begroting het volgende aan: “De afgelopen periode hebben we met behulp van luchtfoto's onderzoek gedaan naar mutaties binnen bestaande objecten, zoals aanbouw van schuren, dakkapellen et cetera. De waardevermeerdering hiervan hebben we, evenals een prognose van nieuwbouw, meegenomen in een meeropbrengst van de OZB. Indexering en areaaluitbreiding leiden er toe dat we in 2025 verwachten € 1.627.000 extra inkomsten te ontvangen, ongeveer 7% meer dan vorig jaar. Dit dus onafhankelijk van een eventuele meeropbrengst ten gevolge van de bezuinigingsdiscussie.” Elke extra verhoging maakt dat bedrag dus alleen maar hoger. 

In de derde plaatst verhogen we ook de afvalstoffenheffing en het rioolrecht waardoor de totale gemeentelijke belastingdruk nog meer toe neemt. We vinden het belangrijk dat Midden-Groningen een betaalbare gemeente blijft. Ook voor bedrijven moet het mogelijk zijn om zich in de gemeente te vestigen. De vestigingsvoorwaarden worden er niet beter op en een van de grotere werkgevers in de gemeente heeft de gemeenteraad hiervoor ook gewaarschuwd. 

In de vierde plaats omdat we, vanwege de toegenomen woningwaarde, ons lokale belastinggebied hebben uitgebreid krijgen we van de rijksoverheid minder geld uit het gemeentefonds en daar is de gemeenteraad niet vooraf voor gewaarschuwd en pas achteraf over geïnformeerd door het college van B&W. Dat nadeel is € 857.000  

Meten is weten! Of vergelijk je appels met peren? 

Maar hoe meet je nu Midden-Groningen af tegenover andere gemeenten. Een OZB-tarief alleen zegt niet zo heel erg veel. De waarde van de woningen en niet-woningen en de waardeontwikkeling daarvan zijn veel belangrijker. En ondanks de ook in Noord-Nederland gestegen prijzen zijn die natuurlijk veel lager dan in veel andere delen van Nederland. Om tot een eerlijk vergelijk te komen moeten we dus naar meer dan alleen een omslagpercentage kijken. Een huis in Midden-Groningen vergelijken met een woning in Capelle aan den IJssel, om maar een voorbeeld te noemen, is niet eerlijk. 

De Rijksuniversiteit maakt het ons dankzij hun Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden makkelijk want zijn houden in de COELO-atlas alle gegevens van gemeenten en de ontwikkelingen netjes bij.  

Een gemiddelde WOZ-waarde was in Midden-Groningen 332.346 euro. De aanslag 572 euro. 

Een gemiddelde WOZ-waarde was in Capelle aan den IJssel 443.897 euro. De aanslag 242 euro.  

Waarde van de woning zegt dus niet alles. Een gemeente met hogere woningwaarden kan door een lager percentage toe te rekenen komen tot een lager bedrag. 

Nu ligt Capelle in de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag en ook dat is natuurlijk niet vergelijkbaar met een veel minder stedelijke gemeente als Midden-Groningen.  

Levert het kijken naar de toerekeningspercentages dan een beter en eerlijker beeld op? 

We beperken ons even tot de categorie woningen omdat dit voor de meeste inwoners van Midden-Groningen de meeste invloed heeft.  

In totaal zijn er in Nederland 342 gemeenten. De gemeente Texel heeft het laagste tarief voor woningen met 0,0322. Pekela staat op plaats 342 met een tarief van 0,2017 voor woningen. 

Midden-Groningen staat op plek 337 en moet met een tarief van 0,1721 naast Pekela alleen de gemeenten Kerkrade, Sittard-Geleen, Nijmegen en Veendam nog voor zich laten. 

Midden-Groningen rekent dus met een, in vergelijking met andere gemeente, hoog percentage. Als het college wordt gevolgd komt het tarief in 2025 op 0,1781. Mochten de gemeenten in de top van de lijst niets wijzigen dan staan we gelijk aan Nijmegen en hebben alleen Veendam en Pekela nog een hoger percentage. 

Nu zijn percentages ook hier alleen interessant wanneer we dat omzetten in de kosten. De gemeente Texel is met een bedrag van gemiddeld 144 euro voor woningen de goedkoopste gemeente van Nederland. De gemeente Bloemendaal staat op plaats 342 en is met een bedrag van gemiddeld 1178 euro voor woningen de duurste gemeente. Het landelijke gemiddelde voor woningen is 423 euro. 

Midden-Groningen staat op plaats 300 met een bedrag van gemiddeld 571 euro. 

En Pekela met het hoogste tarief? Die komt uit op een bedrag van gemiddeld 477 euro. 

Vergelijken we opnieuw appels met peren door landelijk te kijken naar de cijfers?  

Om daar antwoord op te krijgen vergelijken we de gemeenten in Noord-Nederland om recht te doen aan regionale verschillen. In Noord-Nederland zijn er in totaal 40 gemeenten. En als we die langs de meetlat leggen dan ziet die vergelijking er als volgt uit. 

De gemeente Vlieland heeft met 0,0662 het laagste tarief. De gemeente Pekela was met een tarief van 0,2017 al landelijk koploper.  

Maar ook hier geldt: een percentage alleen zegt niet zo heel erg veel. Uiteindelijk gaat het om het bedrag dat je kwijt bent. 

De Friese gemeente Ooststellingwerf is met een bedrag van gemiddeld 268 euro in Noord-Nederland de goedkoopste gemeente. De gemeente Groningen is met een bedrag van gemiddeld 630 euro de duurste gemeente in Noord-Nederland.  

Midden-Groningen staat in Noord-Nederland op plek 39 en moet dus alleen de gemeente Groningen nog voor zich laten. 

Conclusie is dan ook dat inwoners in Midden-Groningen nu al een stevig bedrag aan OZB betalen. Dat we landelijk in de top zitten van het tarief en bij ongewijzigd beleid van de andere gemeenten in de top van de lijst met Nijmegen het podium mogen delen voor brons. Gemeten naar Noord-Nederland staan we in euro’s al op de tweede plaats. 

Schaalvoordelen van een grotere gemeente? 

Een reden voor de herindeling was het versterken van de bestuurskracht en het efficiënter besturen van een gemeente. Maar is efficiënter ook direct goedkoper? 

Op 1 januari 2018 hielden de gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde op te bestaan en vormden vanaf die datum de nieuwe gemeente Midden-Groningen. We vergelijken opnieuw het gemiddelde OZB-bedrag voor woningen. 

Een inwoner in voormalig Hoogezand is sinds 2017 gemiddeld 331 euro meer kwijt. Dat is een stijging van 137% 

Een inwoner in voormalig Slochteren is sinds 2017 gemiddeld 291 euro meer kwijt. Dat is een stijging van 104% 

Een inwoner in voormalig Menterwolde is sinds 2017 gemiddeld 315 euro meer kwijt. Dat is een stijging van 123% 

Klopt de waardebepaling nu wel of niet? 

Het college geeft aan dat de waardering van de woningwaarde nu zorgvuldiger is gedaan en krijgt daarin ook gelijk van de onafhankelijke waarderingskamer.  

Voor veel inwoners was de aanslag toch schrikken en gezien het grote aantal bezwaren dat is ingediend hebben ze er ook hun bedenkingen bij.  

Hoe ziet dat er voor woningen in 2024 voor Midden-Groningen uit? 

Voor 29.302 woningen is er een beschikking verzonden. Daar zijn 2.135 bezwaarschriften op binnengekomen. Die bezwaarschriften hebben in 695 gevallen geleid tot een verlaging van het aangeslagen bedrag. Dat met 32,55% bijna in één op de drie bezwaren. Kortom je kunt je dus de vraag stellen of die waardebepaling wel helemaal klopt. 

De OZB lijkt daarmee voor Midden-Groningen een stevige melkkoe die nu al stevig wordt uitgeknepen.